Túi khí xe ô tô: Các loại túi khí, cách thay và giá bán

Túi khí xe ô tô có các loại nào? Giá túi khí bao nhiêu? Có thể tự tay được không? Phần chia sẻ sau đây sẽ giải đáp tất cả.

Theo thống kế của Ủy ban An toàn giao thông nước Mỹ, túi khí ô tô đã cứu được hơn 25 ngàn người khi xảy ra tai nạn trên khắp nước Mỹ trong vòng 21 năm. Túi khí giúp giảm nguy cơ thương vong cho người lái khi xảy ra tai nạn bất ngờ.

Túi khí là một trong các hệ thống an toàn đầu tiên có mặt trên xe ô tô. Lịch sử túi khí xe hơi bắt đầu từ năm 1941 khi túi khí được phát minh bởi kỹ sư người Đức – Walter Linderer. Oldsmobile Toronado là mẫu xe ô tô đầu tiên có tuỳ chọn túi khí. Năm 1981, Mercedes S-Class được trang bị túi khí với nhiều chức năng hoàn thiện hơn.

Năm 1994, Volvo 850 lần đầu tiên đưa vào danh mục tùy chọn các vị trí lắp đặt túi khí bên thành xe và túi khí bảo vệ vai. Không lâu sau đó, chính phủ Mỹ đã yêu cầu ô tô chở người phải lắp đặt túi khí kép phía trước.

Túi khí ô tô là gì?

---

Túi khí ô tô (tiếng Anh là Supplemental Restraint System – viết tắt SRS) là một hệ thống an toàn hạn chế va đập bổ sung, giúp bảo vệ người lái và hành khách, giảm thiểu các chấn thương khi xe xảy ra va chạm mạnh. Túi khí được lắp đặt ẩn ở một số vị trí bên trong xe. Khi xe xảy ra va chạm, ngay lập tức túi khí sẽ được kích hoạt căng phồng để bảo vệ người lái và hành khách.

Túi khí có thực sự cần thiết?

---

Ví dụ như xe ô tô đâm trực diện từ phía trước vào một vật thể cố định ở vận tốc 60 km/h. Ngay sau va chạm, xe sẽ ngừng dịch chuyển. Tuy nhiên, khi này người ngồi trong xe sẽ vẫn tiếp tục lao thẳng về trước với tốc độ cao do quán tính, dẫn đến bị va đập mạnh vào các vật thể phía trước.

Nếu người ngồi có thắt dây an toàn thì tốc độ dịch chuyển có thể giảm dần. Nhưng trong các trường hợp xe bị va chạm mạnh, dây an toàn không thể bảo vệ người ngồi tránh khỏi va đập. Do đó, nếu có thêm túi khí đỡ phía trước hay bên hông thì lực va đập sẽ được giảm thiểu đáng kể. Ví dụ như túi khí phía trước người lái sẽ giúp hạn chế lực va đập phần ngực và phần đầu vào vô lăng.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của túi khí

---

Cấu tạo túi khí ô tô bao gồm:

• Hệ thống cảm biến như: cảm biến trọng lượng (lắp đặt ở ghế ngồi), cảm biến va chạm, cảm biến tốc độ, cảm biến gia tốc
• Bộ phận kích nổ
• Túi khí (thường làm từ sợi Composite tổng hợp)

Nguyên lý hoạt động của túi khí như sau:

Khi xe va chạm, các cảm biến sẽ truyền tín hiệu tới ECU. Nếu va chạm vượt quá giá trị quy định, ECU sẽ truyền tín hiệu cho phép bộ phận kích nổ túi khí hoạt động. Khi này ngòi nổ sẽ được đánh lửa đốt chất mồi lửa, tạo ra một lượng khí lớn làm căng phồng túi khí.

Trước đây, túi khí ô tô từng được bơm bằng khí nén. Tuy nhiên, các nhà sản xuất nhận thấy nó hoạt động không được hiệu quả. Vì thế, sau đó đã thay bằng phản ứng hóa học Natri, nghĩa là khi được tích điện nó sẽ bơm phồng túi khí trong thời gian rất ngắn (khoảng 30 ml/s).

Khi nhận được lệnh kích hoạt từ bộ điều khiển ECU, chất mồi lửa được đốt cháy, sản sinh ra khí Hydro, Oxy. Lúc này lượng khí được sinh ra lớn trong một diện tích chật hẹp nên ép túi khí căng phồng.

Khi diễn giải bạn có thể cảm thấy là nó chậm nhưng thực tế rất nhanh. Người ta ví quá trình này còn nhanh hơn 5 lần tốc độ chớp mắt thông thường của con người. Toàn bộ quá trình bung túi khí được diễn ra với vận tốc 320 km/h, chỉ trong 0,04 giây tất cả các túi khí đều được căng phòng.

Ngay sau khi căng phồng, khí trong túi khí sẽ lập tức thoát ra qua các lỗ xả phía sau khiến túi khí tự xep đi nhanh chóng. Điều này giúp làm giảm lực tác động lên túi khí, đồng thời giúp người lái dễ quan sát phía trước, dễ cử động để thoát ra khỏi xe.

Các loại túi khí trên ô tô

---

Có nhiều loại túi khí được bố trí ở nhiều vị trí khác nhau trên xe ô tô như:

Túi khí phía trước: Đây là loại túi khí phổ biến nhất. Túi khí này có nhiệm vụ bảo vệ phần đầu và phần ngực người ngồi khi xe va chạm trực diện. Túi khí sẽ được kích hoạt trong phạm vi góc đâm thường từ 30 độ tính về cả hai bên đầu xe. Thiết bị được kích nổ nếu mức độ va đập ở phía trước vượt quá giới hạn khi va chạm vào các vật thể cố định và không biến dạng. Trong trường hợp va chạm với các vật có thể dịch chuyển như các xe đang đậu đỗ… thì giới hạn vận tốc để kích nổ sẽ lớn hơn.

Túi khí sườn (hông, rèm): Túi khí này có nhiệm vụ bảo vệ phần ngang đầu và phần ngang ngực người ngồi khi va chạm từ bên hông. Túi khí hông được kích hoạt khi chịu tác động từ hai bên thân xe hoặc khi nhiệt độ trong xe đạt ngưỡng trên 150 độ C (trường hợp tự hủy của túi khí khi xe bị cháy). Túi khí sườn có 3 loại hình chính là túi khí bảo vệ ngang ngực (túi khí hông), bảo vệ ngang đầu (túi khí rèm) và túi khí kết hợp cả hai.

Túi khí đầu gối: Túi khí này có nhiệm vụ bảo vệ phần khớp gối của người ngồi khi xe va chạm trực diện.

Túi khí trên dây đai an toàn: Túi khí này có nhiệm vụ bảo vệ phần ngực của người ngồi.

Túi khí trần xe: Túi khí này có nhiệm vụ bảo vệ phần đầu của người ngồi.

Trên các dòng xe ô tô hiện đại ngày nay, số túi khí tối thiểu thường là 2, gồm túi khí phía trước cho ghế lái & ghế hành khách phía trước. Những dòng xe hatchback cỡ nhỏ giá rẻ như xe Hyundai i10, Toyota Wigo, Kia Morning… thường có 2 túi khí.

Một số xe như Toyota Vios bản thấp có 3 túi khí gồm 2 túi phía trước cho ghế lái & ghế hành khách phía trước cùng 1 túi khí đầu gối người lái.

Đa phần các dòng xe phổ thông còn lại như Hyundai Accent bản cao, Mazda 2, Mazda CX-5, Hyundai Elantra, Hyundai Kona, Hyundai SantaFe, VinFast LUX A2.0… có 6 túi khí gồm: 2 túi khí phía trước cho ghế lái & ghế hành khách phía trước, 2 túi khí bên hông phía trước, 2 túi khí rèm.

Một số mẫu xe phổ thông cao cấp được nhà sản xuất đầu tư hơn như Mazda 3, Toyota Camry, Toyota Innova, Ford Everest, Ford Ranger… hay các dòng xe hạng sang như Mercedes C200, C300… có 7 túi khí gồm: 2 túi phía trước cho ghế lái & ghế hành khách phía trước, 2 túi khí bên hông phía trước, 2 túi khí rèm và 1 túi khí đầu gối ghế lái.

Những quan niệm sai lầm về túi khí xe hơi

---

Túi khí chỉ bung khi thắt dây an toàn

Đây là một trong những quan điểm sai lầm phổ biến nhất về túi khí ô tô. Túi khí có bung hay không không liên quan đến việc bạn có thắt dây an toàn hay không. Khi xảy ra vạ chạm, cảm biến sẽ có nhiệm vụ cập nhật những thông tin về tốc độ, mức độ va chạm… từ đó ECU sẽ quyết định kích hoạt túi khí hay không.

Bạn có thể kiểm tra tình trạng của túi khí qua đèn báo lỗi túi khí trên bảng taplo. Nếu đèn bật sáng liên tục nghĩa là hệ thống túi khí trên xe ô tô đang gặp vấn đề trục trặc, cần kiểm tra ngay.

Tuy việc thắt dây không ảnh hưởng đến hoạt động túi khí. Nhưng dây an toàn cũng là một trong các thiết bị bảo vệ rất quan trọng khi xe xảy ra va chạm. Thắt dây an toàn sẽ vừa đảm bảo an toàn cho bản thân, lại vừa tuân thủ Luật giao thông.

Khi xe va chạm túi khí sẽ bung

Với nhiều trường hợp ô tô va chạm nhưng túi không bung, nhiều người cho rằng xe bị lỗi túi khí. Tuy nhiên không hẳn như vậy. Bởi túi khí chỉ bung khi cảm biến nhận thấy gia tốc dừng của xe đủ lớn (thông thường là từ 2G trở lên). Những trường hợp nhỏ hơn 2G tức là xe không phải dừng lại quá đột ngột thì túi khí sẽ không bung. Bởi khi này dây an toàn đã đủ sức để bảo vệ người ngồi.

Một ví dụ điển hình là xe ô tô chạy với vận tốc 70km/h đâm vào xe phía trước với tốc độ khoảng 50km/h nhưng túi khí không bung. Nguyên nhân do xe phía sau không phải dừng đột ngột và gia tốc không lớn hơn 2G.

Như vậy có thể thấy túi khí xe oto được nghiên cứu chỉ bung khi đủ điều kiện mà nhà sản xuất thiết lập. Không phải cứ xe va chạm là túi khí ô tô sẽ bung như một số người vẫn nghĩ.

Ô tô nào cũng có túi khí

Không phải xe ô tô nào cũng có túi khí dù đây thực sự là một trang bị an toàn cơ bản. Nhiều quốc gia bắt buộc xe ô tô phải có túi khí, nhưng cũng có các nước (trong đó có Việt Nam) chưa có quy định về điều này. Do đó vẫn có một số mẫu xe ô tô phiên bản giá rẻ, nhất là phiên bản xe chạy dịch vụ…  không được trang bị túi khí. Vì thế khi mua xe nên tìm hiểu và kiểm tra thật kĩ về hệ thống túi khí, nhất là khi mua xe ô tô cũ.

Bụi thải ra khi túi khí bung rất độc hại

Khi túi khí bung sẽ có tiếng nổ lớn kèm theo khói bụi. Khói bụi này là hỗn hợp khí Nitơ và bụi mịn được thổi vào để kích hoạt túi khí căng phồng. Và sự thật là chúng không hề gây nguy hại gì cho sức khỏe.

Túi khí phía trước an toàn với trẻ nhỏ

Một số nghiên cứu cho thấy trẻ nhỏ là đối tượng dễ bị tổn thương do túi khí bởi lực bung lớn. Nếu trẻ nhỏ ngồi ở ghế trước, bạn nên kéo ghế ngồi lùi ra phía sau một chút. Trừ những trường hợp bất khả kháng, còn lại tốt nhất nên để trẻ nhỏ ngồi ở hàng ghế sau.

Giá túi khí xe hơi

---

Giá thay túi khí ô tô tuỳ thuộc vào loại túi khí và mẫu xe.

• Giá túi khí phía trước ghế lái (hay túi khí vô lăng) dao động từ 2,5 – 8 triệu đồng.
• Giá túi khí phía trước ghế phụ dao động từ 2 triệu – 7 triệu đồng.

Hướng dẫn tự thay túi khí ô tô

---

Túi khí ô tô chỉ sử dụng được 1 lần, nghĩa là sau khi bung túi khí sẽ không hoạt động được nữa. Do đó cần thay túi khí mới. Hạn sử dụng túi khí thường từ 10 – 15 năm, nếu quá thời hạn này cũng cần thay mới.

Trước khi thay túi khí cần đọc kỹ phần túi khí trong sổ tay hướng dẫn sử dụng xe. Quyển sổ tay này có các thông tin về việc chăm sóc và thay thế túi khí. Nếu lỡ làm mất sổ tay, chủ xe có thể liên hệ với hãng để nhận bản sao.

Các bước thay túi khí ô tô như sau:

1. Tắt động cơ xe và ngắt kết nối dây cáp âm.
2. 2. Đợi khoảng 15 – 20 phút để bộ phận tụ điện mô đun của túi khí đã được ngắt hoàn toàn.
3. 3. Ngắt cầu chí túi khí để đảm bảo an toàn, tránh bị giật hoặc túi khí đột ngột hoạt động. Có thể tham khảo về phần cầu chì trong sổ tay hướng dẫn sử dụng xe.
4. Tháo các ốc vít tai cột vô lăng, tháo túi khí cũ ra, nối túi khí mới vào dây điện, rồi đặt về vị trí cũ, vặn lại ốc vít.
5. 5. Nối lại dây cáp âm vào vị trí ban đầu, kích hoạt cầu chì hoạt động trở lại.

Nếu không am hiểu về kỹ thuật ô tô tốt nhất bạn nên đưa xe đi thay túi khí tại các garage chính hãng hay các xưởng sửa chữa xe lớn bên ngoài.

Minh Toàn

---

Câu hỏi thường gặp về túi khí ô tô

📌Túi khí ô tô có tác dụng gì?

Trả lời: Túi khí ô tô có tác dụng hạn chế va đập, giảm thiểu chấn thương khi xe ô tô xảy ra va chạm mạnh.

📌Túi khí xe hơi nằm ở đâu?

Trả lời: Có rất nhiều vị trí lắp túi khí ô tô như phía trong vô lăng, phía dưới taplo, phía trong cột chữ A…

📌Túi khí xe ô tô giá bao nhiêu?

Trả lời: Túi khí xe ô tô có giá dao động từ 2 triệu – 10 triệu đồng/túi khí tuỳ theo loại túi khí, mẫu xe…

📌Túi khí ô tô bung ra khi nào?

Trả lời: Túi khí ô tô bung ra khi gia tốc gia tốc dừng của xe vượt ngưỡng quy định.