Cảm biến kích nổ giúp ngăn chặn hiện tượng kích nổ, do đó nếu phát hiện xe bị lỗi cảm biến kích nổ cần kiểm tra xử lý sớm.
Cảm biến kích nổ là gì?
Cảm biến kích nổ, hay còn gọi là cảm biến Knock Sensor, thường có hình dạng tương tự như một chiếc bu lông và đóng vai trò quan trọng trong hệ thống xe ô tô. Nhiệm vụ chính của nó là phát hiện tiếng gõ từ động cơ và gửi tín hiệu về bộ điều khiển trung tâm. Bộ điều khiển sẽ phân tích các tín hiệu này và điều chỉnh góc đánh lửa nhằm giảm thiểu tiếng gõ và cải thiện hiệu suất động cơ.
Công dụng cảm biến kích nổ
Cảm biến kích nổ có nhiệm vụ ghi lại các rung động của động cơ ô tô do hiện tượng kích nổ gây ra và truyền về ECU. Từ dữ liệu này, ECU sẽ tính toán điều chỉnh lại thời điểm đánh lửa cũng như ngăn chặn hiện tượng kích nổ.
Xem thêm:
- Dấu hiệu lỗi cảm biến vị trí trục khuỷu
- Cách kiểm tra cảm biến oxy bị lỗi
- Nguyên nhân xe bị bỏ máy
Hiện tượng kích nổ là hiện tượng hỗn hợp nhiên liệu và không khí cháy khi bugi chưa đánh lửa, thường xảy ra ở cuối kỳ nén. Nguyên nhân có thể vì nhiệt độ buồng đốt quá cao. Hiện tượng kích nổ tạo ra áp suất rất lớn và áp suất này sẽ va đập với áp suất khi bugi đánh lửa, gây lực va đập mạnh vào thành xi lanh động cơ. Nếu không được khắc phục sớm, hiện tượng kích nổ có thể làm hỏng các chi tiết như khiến piston bị cong hay gãy. Bên cạnh đó, việc nhiên liệu cháy sớm sẽ làm giảm hiệu quả kỳ nổ, từ đó giảm công suất đầu ra.
Vị trí cảm biến trên động cơ
- Cảm biến tiếng gõ thường nằm ngay trên thân động cơ, phía dưới cổ hút, nắp xylanh.
- Trên những dòng xe đời mới, mỗi nhánh máy sẽ có 1 – 2 cảm biến kích nổ.
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động cảm biến kích nổ
Cấu tạo
Cảm biến kích nổ được chế tạo từ vật liệu áp điện, cụ thể là tinh thể thạch anh. Khi xảy ra hiện tượng tiếng gõ từ động cơ, tinh thể thạch anh trong cảm biến sẽ tạo ra một điện áp, và tín hiệu này sau đó được gửi đến bộ điều khiển trung tâm (ECU) để phân tích và điều chỉnh hoạt động của động cơ.
Xem thêm:
- Xe ô tô chạy yếu do đâu?
- Nguyên nhân xe ô tô kêu cạch cạch
- Cách xử lý khi gặp hiện tượng xe bị rung giật
Nguyên lý hoạt động
Khi động cơ hoạt động và có hiện tượng gõ, tinh thể thạch anh trong cảm biến sẽ bị nén và tạo ra một điện áp. Điện áp này sau đó được truyền đến bộ điều khiển trung tâm (ECU). ECU sẽ xử lý tín hiệu này và điều chỉnh góc đánh lửa để giảm hiện tượng gõ cho đến khi không còn xảy ra kích nổ nữa.
Các dấu hiệu lỗi cảm biến kích nổ
Cảm biến hỏng hoặc lão hoá
Sau một thời gian sử dụng, cảm biến kích nổ có thể bị nhiễu từ môi trường hoặc bị lão hoá, dẫn đến giảm độ nhạy hoặc hoạt động không hiệu quả.
Cảm biến có thể bị mất kết nối
Nếu cảm biến bị mất kết nối hoặc dây dẫn bị đứt, ECU sẽ không nhận được tín hiệu hoặc nhận tín hiệu yếu, gây ra các vấn đề liên quan đến hiệu suất của động cơ.
Sai lệch điện áp
Khi cảm biến kích nổ gửi tín hiệu điện áp không chính xác, hệ thống điều khiển động cơ sẽ không hoạt động đúng cách, có thể dẫn đến tiêu thụ nhiên liệu không hiệu quả hoặc giảm hiệu suất của động cơ.
Cảm biến kích nổ bị bám bẩn
Cảm biến kích nổ bị bám đọng bụi bẩn nếu không được vệ sinh định kỳ sẽ giảm độ nhạy và có thể gây ra các vấn đề về hiệu suất của động cơ.
Lắp đặt sai hoặc hư hỏng trong khi lắp đặt
Nếu cảm biến kích nổ được lắp đặt vào vị trí không đúng hoặc bị hư hỏng trong quá trình lắp đặt, nó sẽ không hoạt động đúng cách và có thể gây ra lỗi liên quan đến hiệu suất của động cơ.
Cách kiểm tra cảm biến kích nổ
Khi phát hiện cảm biến kích nổ có dấu hiệu hỏng, bạn có thể thực hiện các bước sau để kiểm tra và xử lý vấn đề:
- Khởi động động cơ và đo xung điện áp phát ra từ chân tín hiệu của cảm biến.
- Bật chìa khoá xe sang vị trí ON, sau đó gõ nhẹ lên động cơ và đo lại tín hiệu từ cảm biến.
- Nếu cảm biến kích nổ hoạt động bình thường, động cơ sẽ không có hiện tượng kích nổ. Nếu cảm biến kích nổ bị hỏng, khi bạn đạp ga sẽ nghe thấy tiếng gõ lớn do kích nổ không hoạt động đúng.
- Khi xác định cảm biến kích nổ bị hỏng, cần thay mới để đảm bảo an toàn. Hãy đưa xe tới một gara uy tín để được kiểm tra và thay thế cảm biến mới phù hợp.
Minh Phạm
