Cảm biến nhiệt độ khí nạp IAT ô tô là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và những lỗi thường gặp

Cảm biến nhiệt độ khí nạp IAT bị lỗi sẽ khiến tỉ lệ A/F sai lệch dẫn đến tình trạng động cơ xe rung giật khi nổ máy hay tăng tốc.

Cảm biến nhiệt độ khí nạp ô tô là gì? 

Cảm biến nhiệt độ khí nạp là một trong những hệ thống cảm biến quan trọng của ô tô. Đúng như tên gọi, cảm biến IAT (Intake Air Temperature) có nhiệm vụ xác định nhiệt độ của không khí đi vào động cơ.

Hệ thống này đặc biệt hữu ích khi xảy ra các sự cố trong quá trình vận hành xe, nhất là trong điều kiện thời tiết lạnh. Những sự cố này có thể ảnh hưởng đến hoạt động của động cơ. Nhờ cảm biến nhiệt độ, hệ thống sẽ điều chỉnh nhiệt độ khí nạp để đảm bảo xe hoạt động ổn định.

Ví dụ: Nếu nhiệt độ không khí nạp vào cao hơn 20 độ C, ECU (hệ thống điều khiển điện tử) sẽ điều chỉnh giảm lượng xăng phun vào động cơ và ngược lại. Điều này giúp duy trì tỷ lệ hòa khí thích hợp theo nhiệt độ môi trường xung quanh.

Chức năng của cảm biến nhiệt độ khí nạp

Cảm biến nhiệt độ khí nạp ô tô có nhiệm vụ đo nhiệt độ không khí đi vào động cơ ô tô và truyền tín hiệu về cho ECU. Từ dữ liệu này, ECU sẽ tính toán, cân bằng tỷ lệ nhiên liệu và không khí đưa vào buồng đốt sao cho đạt mức lý tưởng nhất bằng cách hiệu chỉnh thời gian mở kim phun và góc đánh lửa sớm.

Cấu tạo và nguyên lý cảm biến nhiệt độ khí nạp

Cấu tạo cảm biến nhiệt độ khí nạp ô tô là một điện trở nhiệt với trị số điện trở âm. Một điện áp chuẩn khoảng 5V sẽ được cung cấp cho cảm biến.

Vị trí cảm biến nhiệt độ khí nạp nằm trên đường ồng nạp động cơ ô tô (sau bầu lọc gió). Một số xe được lắp chung với cảm biến lưu lượng khí nạp MAF và cảm biến áp suất đường ống nạp MAP. Khi nhiệt độ không khí thấp điện trở sẽ tăng lên. Và ngược lại khi nhiệt độ không khí cao điện trở sẽ giảm xuống. Điện trở cảm biến thay đổi sẽ làm điện áp đặt ở chân cảm biến thay đổi. Cảm biến nhiệt của hệ thống điều hoà ô tô cũng hoạt động theo nguyên lý tương tự.

Xem thêm:

• Dấu hiệu lỗi cảm biến vị trí trục khuỷu
• Cách kiểm tra cảm biến oxy bị lỗi
• Cảm biến kích nổ nằm ở đâu?

Dấu hiệu lỗi cảm biến nhiệt độ khí nạp trên ô tô

Cảm biến nhiệt độ khí nạp bị hư hỏng, trục trặc sẽ truyền tín hiệu kết quả sai lệch khiến ECU điều chỉnh tỉ lệ A/F bị sai, dẫn đến hỗn hợp hòa khí bị rơi vào tình trạng quá nghèo hoặc quá giàu. Nếu cảm biến nhiệt độ khí nạp gặp trục trặc sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của van tuần hoàn khí thải EGR.

Khi này xe thường có các dấu hiệu:

• Xe bị rung giật, xe tăng tốc yếu
• Đèn Check Engine bật sáng

Nguyên nhân lỗi cảm biến nhiệt độ khí nạp

Có nhiều nguyên nhân gây ra lỗi cảm biến nhiệt độ khí nạp. Trong đó thường gặp là cảm biến bị bẩn do dính muội than, dầu bôi trơn khiến dữ liệu thu thập không chính xác. Giắc cắm cảm biến bị lỏng, bị gỉ sét, đứt dây, dây cảm biến chạm nhau (chạm dương hoặc chạm mát) sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của cảm biến. Bên cạnh đó, cổ góp hút động cơ bị nổ ngược cũng dễ gây hỏng cảm biến.

Xem thêm:

• Nguyên nhân xe ô tô có tiếng kêu cạch cạch
• Xe hao xăng vì sao?

Cách kiểm tra cảm biến nhiệt độ khí nạp

Để kiểm tra tình trạng hoạt động của cảm biến nhiệt độ khí nạp có thể dùng máy sấy tóc để hơ cảm biến, sau đó lấy đồng hồ đo sự thay đổi điện trở cảm biến. Nếu điện trở cảm biến thay đổi theo việc tác dụng nhiệt lên cảm biến bằng máy sấy tóc thì cảm biến vẫn hoạt động tốt. Còn nếu điện trở không thay đổi nghĩa là cảm biến đã bị hỏng.

Xem thêm:

• Cách xử lý xe ô tô bị oà ga
• Nguyên nhân xe bị hụt ga
• Xe bị nóng máy phải làm sao?

Lưu ý khi sửa chữa cảm biến nhiệt độ khí nạp 

Sau một thời gian dài sử dụng, cảm biến nhiệt độ khí nạp trên ô tô có thể gặp sự cố hoặc hỏng hóc. Có nhiều nguyên nhân gây ra các lỗi này, nhưng dưới đây là một số vấn đề phổ biến mà chủ xe thường gặp phải:

• Cảm biến bị bẩn do bị bám muội than hoặc dầu bôi trơn, khiến dữ liệu thu thập không chính xác.
• Giắc cắm cảm biến bị lỏng, gỉ sét, dây đứt hoặc các dây trong hệ thống cảm biến chạm vào nhau, ảnh hưởng đến hoạt động.
• Cổ hút động cơ bị nổ ngược có thể gây hỏng cảm biến.

Khi đã xác định rõ nguyên nhân gây hỏng hóc cảm biến nhiệt độ khí nạp, chủ xe nên xem xét và lựa chọn phương pháp xử lý phù hợp. Nếu cảm biến bị bẩn, chủ xe có thể sử dụng RP7 để làm sạch, nhưng cần tránh dùng vòi hơi để xịt. Nếu cảm biến bị hỏng, phương án duy nhất là thay thế cảm biến mới.

Tùng Trịnh