Công nghệ xe ô tô tự lái hay xe tự hành đang ngày càng được nhiều tập đoàn sản xuất ô tô và công nghệ lớn trên thế giới tham gia phát triển.
Xe ô tô tự lái là gì?
Xe ô tô tự lái (Self-driving car) hay xe tự hành là xe có khả năng nhận diện môi trường xung quanh và tự động di chuyển một cách an toàn với sự can thiếp rất ít của người lái hoặc không cần người lái.
Ô tô tự lái được điều khiển bằng trí tuệ nhân tạo AI thay thế cho các yếu tố con người. Xe tự lái sở hữu một hệ thống công nghệ “đồ sộ” giúp nhận biết vị trí và các biến động trên đường như GPS, camera, radar, laser… Từ các dữ liệu thu về này, hệ thống máy tính sẽ tính toán để điều khiển xe tự động chạy trên đường một cách an toàn.
Hiện nay có nhiều tập đoàn sản xuất ô tô và công nghệ lớn trên thế giới tham gia nghiên cứu, phát triển xe tự hành không người lái như Tesla, Google, Apple, Toyota, Audi, BMW, Volvo… Theo dự báo từ các nhà phân tích của HER, vào năm 2035, thế giới sẽ có hơn 20 triệu xe tự hành.
Các cấp độ xe tự hành
Các cấp độ xe tự hành mô tả khả năng tự chủ (tự động hoá các hành động) của xe ô tô. Theo Hiệp hội kỹ sư xe hơi SAE, ô tô tự hành được chia thành tất cả 5 cấp độ chính, trong đó cơ bản nhất là cấp độ 1 và cao nhất là cấp độ 5.
Cấp độ 1: Hỗ trợ lái xe
Ở cấp độ 1, người lái vẫn giữ vai trò điều khiển chính, xe có các tính năng hỗ trợ lái an toàn. Với cấp độ này, các tính năng hỗ trợ lái xe có thể can thiệp điều chỉnh chuyển động dọc của xe. Ô tô có thể tự động chỉnh ga để duy trì khoảng cách an toàn với xe phía trước, tự động giảm tốc độ hoặc phanh trong các trường hợp khẩn cấp. Tuy nhiên xe không có khả năng tự động can thiệp hướng di chuyển.
Những tính năng ở cấp độ 1 có thể kể đến như: hệ thống kiểm soát hành trình chủ động Adaptive Cruise Control, hệ thống phanh tự động thông minh, hệ thống cảnh báo va chạm phía trước, hệ thống cảnh báo chệch làn đường…
Không chỉ xe sang mà hiện đã có nhiều mẫu xe ở phân khúc phổ thông bình dân cũng đã được trang bị các tính năng tự hành ở cấp độ 1 như: Mazda 3, Mazda 6, Mazda CX-8, Honda CR-V,VinFast Lux SA2.0,Toyota Fortuner, Ford Ranger…
Cấp độ 2: Tự lái một phần
Ở cấp độ 2, người lái vẫn giữ vai trò điều khiển chính nhưng xe có thể tự tác động đánh lái, can thiệp điều chỉnh chuyển động ngang của xe trong một số tình huống. Với cấp độ này, bên cạnh những tính năng như cấp độ 1, xe còn được trang bị thêm nhiều tính năng hỗ trợ lái giúp chủ động xử lý nhiều tình huống nguy hiểm.
Những tính năng ở cấp độ 2 có thể kể đến như: hệ thống hỗ trợ duy trì làn đường, hệ thống đỗ xe chủ động… Đa số các mẫu xe hơi hạng sang cao cấp của những hãng như Mercedes-Benz, Lexus, Audi, BMW, Volvo, … đều nằm trong nhóm cấp độ này.
Cấp độ 3: Tự lái có điều kiện
Ở cấp độ 3, xe có thể tự lái trong một số điều kiện vận hành nhất định. Hệ thống có khả năng tự động nhận biết, đánh giá tình huống và tối ưu ga, phanh, chuyển làn… Người lái hoàn toàn không cần can thiệp.
Xem thêm:
- Công nghệ VVT-i của Toyota là gì?
- Công nghệ VTEC và i-VTEC của Honda là gì?
- Hệ thống 4Matic Mercedes có gì đặc biệt?
Trong trường hợp thấy không đủ điều kiện an toàn thì hệ thống sẽ thông báo để người lái trở lại nắm quyền điều khiển xe. Nếu xe đã thông báo nhưng người lái không phản hồi thì xe sẽ tự động phanh để dừng lại. Audi A8, Honda Legend là những mẫu xe tự hành cấp độ 3 hiếm hoi được khai thác thương mại.
Cấp độ 4: Tự lái cấp cao
Ở cấp độ 4, xe không cần người lái điều khiển. Tuy nhiên cấp độ này cũng sẽ bị giới hạn trong một số điều kiện nhất định. Khi xe tự lái, nếu phát hiện lỗi hay các tình huống không đảm bảo an toàn, xe sẽ tự động dừng lại thay vì yêu cầu người lái can thiệp như cấp độ 3.
Xem thêm:
- Turbo tăng áp là gì?
- Ý nghĩa ký hiệu i4, V6, V12, W12 trên động cơ ô tô là gì?
- Thân vỏ ô tô làm bằng gì?
Những mẫu taxi robot tương lai được xếp vào cấp độ này. Taxi robot có thể tự vận hành ở một tốc độ giới hạn trên những tuyến đường cố định.
Cấp độ 5: Tự lái hoàn toàn
Ở cấp độ 5, xe có khả năng tự động kiểm soát hoàn toàn các chuyển động ngang, dọc, tăng tốc, phanh. Với cấp độ này, xe không cần người lái hỗ trợ trong bất kỳ tình huống nào, do đó sẽ không có vô lăng, chân ga, chân phanh… Đây là cấp độ tự hành cao nhất mà nhiều tập đoàn ô tô và công nghệ lớn trên thế giới đang muốn hiện thực hoá và đưa vào sản xuất thương mại trong tương lai.
Khiêm Trần
