Những kinh nghiệm lái xe ô tô đường dài sau đây sẽ rất cần thiết, nhất là với “tài mới” hay người lần đầu lái xe đường dài.
Kinh nghiệm lái xe đường dài, đường trường
Chủ động phòng tránh
Khi lái xe ô tô đường dài có thể gặp phải rất nhiều tình huống bất ngờ như: xe máy đột ngột băng ngang hay lao ngược chiều vun vút; người đi bộ bất chợt nhảy ra từ dải phân cách; đang vượt tự nhiên xe bên cạnh lấn trái; đang vào cua thì gặp xe ngược chiều lấn làn; đang chạy xe phía trước bất thần phanh gấp…
Một người lái xe đường dài có kinh nghiệm khác với một tài mới chủ yếu là ở chỗ khả năng phán đoán và chủ động phòng tránh những tình huống nguy hiểm này. Một người lái xe đủ bản lĩnh là gấp nhưng không vội, nhanh nhưng không ẩu.
Để chủ động phòng tránh các tình huống nguy hiểm, nếu nói khó thì sẽ khó, nhưng nếu nói dễ thì cũng rất dễ. Vì chung quy cuối cùng vẫn là tuân thủ những nguyên tắc an toàn cơ bản như: giữ khoảng cách, chạy đúng tốc độ giới hạn cho phép, giảm tốc độ khi đến nơi đường bộ giao nhau, tuân thủ theo các biển báo giao thông…
Tuy nhiên vì là nguyên tắc cơ bản nên lại rất dễ nảy sinh tâm lý xem thường và chủ quan. Chính suy nghĩ phạm một lần chắc không sao, đạp ga quá đà một lần chắc không sao, lấn làn chen ngang một lần chắc không sao… mới là nguyên nhân tự đưa bản thân vào tình huống nguy hiểm. Do đó thay vì tìm kiếm các kỹ thuật, kinh nghiệm xử lý tình huống nguy hiểm thì hãy luôn giữ tâm thế lái xe chủ động phòng tránh nguy hiểm.
Xem thêm:
- Cách lái xe đường mưa an toàn hạn chế rủi ro
- Kinh nghiệm lái xe trời sương mù tránh rủi ro đáng tiếc
- Những lưu ý quan trọng khi lái xe ban đêm
Một số người cho rằng “tôi đi đúng luật không sai, kẻ sai phải được một bài học”. Với một hệ thống giao thông phức tạp như hiện nay thì câu “lùi một bước trời yên biển lặng” có lẽ sẽ phù hợp hơn. Đôi khi háo thắng đối đầu chỉ làm mất thời gian, thậm chí vướng vào các rắc rối không đáng có.
Do đó, một kinh nghiệm lái xe đường dài mà nhiều bác tài già chia sẻ đó là hãy chủ động phòng tránh, tuyệt đối không tự đưa mình vào tình huống nguy hiểm. “Tôi đúng hay bạn đúng không quan trọng bằng chúng ta cùng an toàn”.
Không vượt ẩu
Số vụ tại nạn giao thông xảy ra khi vượt xe thường chiếm tỷ lệ cao. Nguyên nhân tai nạn đa phần đến từ việc vượt ẩu, vượt thiếu quan sát, không làm chủ tốc độ… Theo các bác tài trong nghề lái xe đường dài chia sẻ, để an toàn trước khi vượt xe khác cần quan sát kỹ gương chiếu hậu xem các xe phía sau đang như thế nào, có xe nào đang định vượt mình không.
Nếu đảm bảo an toàn thì bật xi nhan và bóp còi hoặc nháy đèn pha để ra tín hiệu với xe phía sau và xe phía trước. Tiếp theo, không vượt ngay mà cần đợi tầm 3 giây, xem xe phía trước có phản ứng ra sao mới cho xe vượt. Khi vượt cần vượt dứt khoát, tránh chạy song song. Trong trường hợp cần nhập làn sau khi vượt thì phải đạt được đủ khoảng cách an toàn mới nhập làn. Rất nhiều vụ ô tô con vượt container do chưa đủ khoảng cách an toàn đã nhập làn dẫn đến va chạm nghiêm trọng.
Tuyệt đối không vượt khi vào cua, đường cong. Hạn chế lái xe cạnh xe lớn, chạy song song với container, xe tải… Đây không chỉ là kinh nghiệm lái xe đường dài mà là nguyên tắc lái xe cơ bản cần phải tuân thủ.
Xem thêm:
- Kinh nghiệm lái xe qua phà an toàn
- Những lưu ý khi lái xe qua đường sắt nhất định phải biết
- Khi lái xe đi đèo cần chú ý điều gì?
Nhường cho xe xin vượt
Khi xe sau xin vượt, một số người dù thấy phía trước thông thoáng nhưng vẫn không tạo điều kiện. Có thể họ sợ rằng sau khi cho vượt sẽ bị choán đường, hoặc thấy khó chịu khi bị vượt, hoặc đơn giản chỉ là không quan tâm.
Thật sự không nên. Bởi khi tham gia giao thông, nhất là lái xe ô tô đường dài thì rất cần sự hỗ trợ lẫn nhau. Điều này thể hiện ý thức của một người tham gia giao thông có văn hoá. Nếu thấy phía trước đủ điều kiện để vượt thì hãy nhường đường bằng cách bật xi nhan phải, giảm tốc độ, hơi lách nhẹ sang phải, tạo điều kiện để xe sau vượt lên.
Tuyệt đối không tăng ga, ép trái khi người khác chuẩn bị vượt hay đang vượt. Vì hành động này rất nguy hiểm, có thể dẫn đến tai nạn. Trong trường hợp thấy phía trước không đủ điều kiện an toàn cho xe khác vượt lên thì có thể bật xi nhan trái để ra tín hiệu.
Giảm tốc đúng lúc, đúng nơi
Đây là một trong những lưu ý khi lái xe đường dài cần nằm lòng. Khi xe chạy đến khu đông dân nên chủ động giảm tốc dù không có biển báo hiệu. Khu đông dân thường có giao thông khá phức tạp, dễ gặp xe máy hay người đi bộ băng ngang đường, thậm chí gặp cả chó, trâu bò… Do đó để tránh rắc rối hãy chủ động giảm tốc từ sớm.
Một lưu ý đặc biệt khác đó là chú ý quan sát, giảm tốc độ (nếu cần) khi thấy các loại biển đường giao nhau, giao nhau với đường không ưu tiên, nhất là khi chạy trên các tỉnh lộ. Dù đường trông khá vắng vẻ và dù bạn đang được quyền ưu tiên qua nơi giao nhau cũng hãy thật cẩn trọng. Bởi ở những khúc này sẽ dễ gặp xe máy băng ẩu. Có thể 1000 lần bạn chạy qua những khúc giao này mà không thấy xe nào cả. Nhưng chỉ cần một lần bạn chủ quan và tình cờ gặp đúng xe chạy ẩu băng ngang thì bạn sẽ gặp rắc rối to.
Khi chạy đến những nơi cho phép quay đầu, con lươn đứt đoạn để xe băng qua… thì cũng cần chủ động giảm tốc độ, chú ý quan sát. Bởi những nơi này thường có xe quay đầu, xe từ bên trái băng qua, xe ngược chiều từ bên phải băng trái…
Thêm một điều nữa trong những điều cần biết khi lái xe đường dài đó là giảm tốc khi tầm nhìn bị hạn chế. Trong trường hợp phía trước có xe lớn đậu bên lề đường, chắn nửa làn đường thì nên giảm tốc độ. Bởi khi này bạn đã bị khuất tầm nhìn, có thể không xử lý kịp nếu gặp xe hoặc người đi bộ muốn băng qua đường.
Tránh xe ngược chiều lấn làn
Khi lái xe đường dài, nhất là lái xe đường dài Bắc Nam rất có thể bạn sẽ gặp tình huống xe ngược chiều lấn làn để vượt. Nếu thấy “cảnh tượng hãi hùng” này thì ngay lập tức nên chủ động nhường đường. Dù họ sai, dù bạn có tức tối đến mức nào thì cũng hãy tạo điều kiện để họ vượt an toàn. Bởi “tránh voi chẳng xấu mặt nào”. Nếu cố tình đối đầu với họ thì không chỉ họ mà ngay cả bạn cũng có thể rơi vào tình cảnh nguy hiểm.
Khi thấy xe ngược chiều vượt lấn làn, hãy nhanh chóng quan sát gương chiếu hậu bên phải. Nếu an toàn thì bật xi nhan và lách vào lề phải để tránh. Trong trường hợp bên phải có xe thì có thể phanh lại đợi xe đó chạy qua rồi tấp vào lề phải.
Giữ khoảng cách an toàn
Một điều khiến rất nhiều tài xế đường dài bực bội là khi mình giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước thì y như rằng có xe khác “điền vào chỗ trống” ngay. Hãy bình tĩnh, không có gì phải bực tức vì những “nhân vật” thiếu ý thức, không tuân thủ quy tắc an toàn này cả! Và đặc biệt cũng đừng vì những “nhân vật” này mà vượt lên giành đường hay phá bỏ quy tắc an toàn của mình.
Khi lái xe trong thành phố, chạy tốc độ chậm thì bám đuôi có thể tạm chấp nhận được. Nhưng khi lái xe đường cao tốc, đường trường thì bám đuôi vô cùng nguy hiểm. Bởi sẽ không xử lý kịp nếu xe phía trước gặp chướng ngại vật lách qua, xe phía trước phanh gấp hoặc xe phía trước tông trực diện vào chướng ngại vật…
Xem thêm:
- Những cách tiết kiệm xăng hiệu quả
- Hướng dẫn chỉnh ghế lái xe ô tô đúng cách
- Cách xử lý kính lái bị mờ khi trời mưa
Khéo léo khi thấy xe máy lấn trái
Khi lái xe đường dài sẽ thường dễ gặp tình huống bên phải có xe máy lấn làn, bên trái có xe chạy ngược chiều và mình thì ở bị “ép” ở giữa. Tình huống này gây không ít ức chế, nhất là với các bác tài xe lớn như xe khách, container…
Theo kỹ thuật lái xe ô tô đường dài, nếu đường rộng đủ để xe máy lấn trái và xe chạy ngược chiều lấn phải tí cũng không sao thì bạn có thể cho xe vượt lên. Nhưng trước khi vượt cần bóp còi hay nháy đèn pha từ xa. Tránh đến tiến quá sát mới bóp còi bởi có thể làm xe máy giật mình.
Còn nếu đường quá hẹp thì tốt nhất nên giảm tốc độ đợi cho xe chạy ngược chiều lướt qua rồi hãy vượt xe máy. Khi vượt xe máy nên giữ một khoảng cách nhất định để nếu xe máy có gặp “trục trặc” bị ngả giữa đường cũng không va trúng xe mình.
Hạn chế phanh gấp
Hạn chế phanh gấp trừ trường hợp khẩn cấp. Lái xe đường dài, không ít người có thói quen khi thấy quán cơm, quán nước ưng ý thì phanh gấp và tấp ngay vào trong. Điều này cực kỳ nguy hiểm bởi các xe phía sau sẽ khó xử lý kịp nhất là khi đang chạy tốc độ cao. Nếu muốn vừa chạy vừa dò tìm địa chỉ, quán nước, quán cơm nào đó thì tốt nhất nên chuyển vào làn trong để chạy tốc độ chậm và dò đường từ từ.
Xem thêm:
- Những kinh nghiệm lái xe cho tài mới
- Điều cần biết khi lái xe qua hầm
- Cách đi xe đường lầy lội dễ dàng
Dừng lại và quan sát khi từ đường nhỏ ra đường lớn
Khi từ đường nhỏ ra đường lớn mà không có đèn tín hiệu xanh đỏ thì nên dừng lại, quan sát bên trái lẫn bên phải. Nếu bị khuất nên vươn người tới trước để nhìn rõ. Chỉ cho xe chạy khi đảm bảo an toàn. Nếu đường lớn có nhiều làn xe thì rẽ vào làn bên phải gần nhất, rồi từ từ mới lần lượt chuyển sang các làn bên cạnh.
Tận dụng Cruise Control nhưng không chủ quan
Hệ thống điều khiển hành trình Cruise Control giúp ích rất nhiều khi lái xe đường trường, đường dài. Nhờ Cruise Control mà xe tự động duy trì tốc độ theo mong muốn. Người lái có thể tạm thời thư giãn, không cần đạp chân ga. Tuy nhiên khi sử dụng Cruise Control, lưu ý không chủ quan, tránh mất tập trung, lơ là việc quan sát. Chân phải luôn chờ ở bàn đạp phanh để phòng trường hợp khẩn cấp.
Xem thêm:
- Cách nổ máy xe ô tô êm ái, tránh hại xe
- Cách xử lý khi xe bị thủng lốp
- Nổ lốp xe phải làm gì đầu tiên?
Cảnh giác khi chạy sát con lươn
Cảnh giác khi chạy sát con lươn là một trong những điều cần biết khi lái xe đường dài. Nhiều người thường khá chủ quan khi chạy cạnh con lươn vì cho rằng chỉ cần quan sát phần đường bên phải. Thực tế điều này rất sai lầm.
Vì khi chạy sát con lươn vẫn có thể gặp nhiều tình huống bất ngờ từ phía con lươn như: người đi bộ đột ngột lao ra ngoài để băng qua đường, xe máy thậm chí cả ô tô chạy ngược chiều sát con lươn, xe máy luồn vào chạy giữa xe bạn và con lươn… Do đó cần cảnh giác nếu chạy sát con lươn, nhất là vào buổi tối.
Thỉnh thoảng hạ cửa sổ
Thỉnh thoảng hạ cửa sổ là một trong những lưu ý khi lái xe đường dài nên áp dụng. Vì khi đóng kín cửa, bật điều hoà xe và chọn chế độ lấy gió trong thời gian dài, cabin dễ bị thiếu oxy. Điều này có thể gây mệt mỏi, buồn ngủ. Do đó nếu đến đoạn đường không khí trong lành nên hạ cửa sổ hoặc chọn chế độ lấy gió ngoài để không khí trong cabin được luân chuyển.
Nghỉ ngơi giữa chặng
Khi lái xe đường dài, nhất là lái xe đường dài ban đêm, nên nghỉ ngơi sau mỗi 2 giờ hoặc 200 km xe chạy. Có thể kết hợp đi vệ sinh, rửa mặt, ăn uống, thực hiện vài động tác thư giãn gân cốt đơn giản… trong những khoảng nghỉ này. Việc nghỉ ngơi giữa đường là cách chống buồn ngủ khi lái xe hiệu quả, giúp cơ thể đỡ mệt mỏi, tinh thần tỉnh táo hơn.
Nếu lái xe đường dài ban đêm quá buồn ngủ thì đừng cố gắng. Hãy cho xe dừng đỗ vào nơi an toàn và tranh thủ chợp mắt tầm 15 – 30 phút. Lái xe trong tình trạng cơ thể mệt mỏi, buồn ngủ rất nguy hiểm. Vì khi này phản ứng thường không được lanh lẹ, khả năng phán đoán và xử lý dễ thiếu chính xác. Đây là lý do vì sao khi lái xe đường dài Bắc Nam thường có 2 tài xế để thay phiên nhau.
Các lưu ý để lái xe đường dài an toàn
Để chuyến đi an toàn và thuận lợi, ngoài các kỹ năng, kinh nghiệm lái xe, người lái còn cần chuẩn bị tốt một số điều trước chuyến đi như:
Tìm hiểu đường: Nên tìm hiểu đường từ trước để tránh mất thời gian. Nếu không rành đường có thể sử dụng thiết bị định vị, thiết bị dẫn đường hay các ứng dụng dẫn đường tích hợp ở màn hình DVD trên xe.
Đổ đầy nhiên liệu: Dọc đường đi tất nhiên vẫn có các trạm xăng dầu. Nhưng để chủ động hơn nên đổ đầy nhiên liệu từ trước. Lựa chọn trạm xăng dầu uy tín, tin tưởng quen thuộc để đổ vẫn tốt hơn.
Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ: Cần chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ cần thiết để mang theo như giấy CMND, Giấy phép lái xe, Chứng nhận đăng ký xe, Bảo hiểm xe, Sổ đăng kiểm…
Kiểm tra xe: Cần tiến hành các bước kiểm tra xe trước khi đi xa như kiểm tra lốp xe, nước làm mát động cơ xe, nước rửa kính, gạt mưa, dầu nhớt động cơ, ắc quy, đèn xe, bugi, hệ thống dây đai, lọc gió, phanh…
Vũ Huỳnh
